Woda jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Może stanowić nawet 60% masy ciała dorosłej osoby. Najwięcej wody zawiera organizm noworodka, bo aż 75-80%. W przypadku osób starszych, jest to zazwyczaj tylko około 46%. Jakie znaczenie ma systematyczne i właściwe nawadnianie organizmu?
Trudno w jednym zdaniu wymienić wszystkie procesy, w których woda odgrywa ważną rolę. Ciecz ta nie tylko wchodzi w skład tkanek oraz płynów ustrojowych, ale także jest środowiskiem pośredniej przemiany materii. Co więcej, nawilża skórę, wpływa na temperaturę ciała (poprzez wydzielanie potu) oraz przyczynia się do odpowiedniego transportowania składników odżywczych. Równocześnie jednak, nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, w jaki sposób nawadniać organizm oraz czym może się skończyć nadmierne dostarczanie płynów, zwłaszcza tych ubogich w elektrolity.
Co wiadomo na temat picia wody?
Badania dotyczące zapotrzebowania na wodę nie podają jednoznacznych wniosków. W dużej mierze na wynik wpływają następujące czynniki: ciąża, laktacja, wiek, płeć, temperatura otoczenia, aktywność fizyczna i różne dolegliwości, np. wymioty lub biegunka. Należy też zwrócić uwagę na to, że źródłem nawadniania, oprócz wypijanej wody, są płyny pochodzące z produktów spożywczych (owoce, warzywa) oraz ciecz metaboliczna, która powstaje na skutek spalania węglowodanów, tłuszczów i białek. Osobną kwestią jest wydalanie, zachodzące w czasie oddychania (wydychane powietrze), pocenia się i w ramach naturalnych procesów fizjologicznych.
Obecnie spotykamy się z różnymi zaleceniami, które dotyczą dziennego zapotrzebowania na wodę. Powszechnie przyjmuje się, że średnie jej spożycie w postaci płynów i pożywienia u zdrowej, dorosłej kobiety powinno wynosić około 2,5 litra dziennie, natomiast u mężczyzny – około 3 litrów. Równie często pojawia się opinia, zgodnie z którą pełnoletnia osoba, na każdy 1 kg masy ciała, potrzebuje dostarczyć do organizmu 30 cm3 wody na dobę lub 1 cm3 na 1 kcal spożywanego pokarmu.
Poza odpowiednią ilością tego płynu, istotne jest także jego właściwe picie. Wodę należy dostarczać do organizmu powoli i małymi łykami, gdyż dzięki temu zostanie ona lepiej przyswojona. Na pewno nie zaleca się wypijania całej szklanki tej cieczy jednym haustem. Ponadto, duże znaczenie ma rodzaj spożywanego płynu. Najlepiej sięgać po odmianę mineralną, ponieważ pozwoli to dodatkowo zadbać o gospodarkę wodno-elektrolitową. I wreszcie – nie należy pić wody w trakcie posiłków. Wpływa to bowiem na rozcieńczenie soków trawiennych, zmniejszając tym samym ich działanie i wydłużając czas trawienia.
Konsekwencje niedoboru bądź nadmiaru
Ograniczona podaż płynów lub niedostateczne wyrównywanie dużych strat wody mogą prowadzić do odwodnienia organizmu. Pierwszymi objawami takiego stanu są: pragnienie, upośledzone wydzielanie śliny, wysychanie jamy ustnej, rozdrażnienie, bezsenność, zaczerwienienie skóry, utrata apetytu, osłabienie oraz zaburzenie koordynacji ruchów. Dochodzi wtedy również do zmniejszenia ilości wydzielanego moczu oraz produktów przemiany materii. Skutkiem odwodnienia może być nawet zatrucie organizmu. A na tym nie koniec… Zbyt mała ilość oddawanego moczu, w dłuższym czasie, doprowadza niekiedy do kamicy nerkowej. Zaburzona zostaje również funkcja regulowania temperatury ciała. Ograniczenie wydzielanego potu, przy ciepłej pogodzie za oknem, może być przyczyną przegrzania organizmu. Obecnie przyjmuje się, że odwodnienie na poziomie 5-8% masy ciała skutkuje zaburzeniami wydolności fizycznej i psychicznej. Natomiast ubytek wody w ilości około 20% może prowadzić nawet do śmierci.
Nie zapominajmy o tym, że równie groźna dla organizmu bywa nadmierna podaż płynów, które są ubogie w zawartość elektrolitów. W przypadku wody może to wywołać m.in. obrzęk, uszkodzenie komórek, zmniejszenie ciśnienia krwi, ogólne osłabienie, wymioty, brak apetytu czy też drgawki.
Klaudia Tobiś – swoją główną pasję, czyli kosmetologię, realizuje poprzez pracę w gabinecie Qclinique. Wiedzę zdobytą podczas studiów w Wyższej Szkole Inżynierii i Zdrowia w Warszawie sukcesywnie poszerza, biorąc udział w szkoleniach i kursach. Jest osobą pełną entuzjazmu, z optymistycznym podejściem do życia.