Choroba o trzech twarzach
Celiakia jest schorzeniem, które może przebiegać w różny sposób. Wyróżniamy celiakię jawną, ukrytą oraz utajoną.
Celiakia jawna – inaczej zwana jest również klasyczną, aktywną lub pełnoobjawową. Występuje ona najczęściej u dzieci, kobiet w ciąży oraz osób starszych. Z uwagi na występowanie charakterystycznych objawów jest ona stosunkowo łatwa do rozpoznania. Niestety mimo wszystko bardzo często diagnozowana jest ona nieprawidłowo. Do najważniejszych objawów celiakii jawnej możemy zaliczyć:
- Ból brzucha i wzdęcia
- Duża utrata masy ciała
- Zaburzenia rozwoju u dzieci (głównie zaburzenia wzrostu)
- Zmiana usposobienia (często depresja)
- Wodniste lub tłuszczowe biegunki
- Objawy niedoborowe będące efektem zespołu złego wchłaniania (np. anemia)
Celiakia niema – inaczej zwana jest ona również ubogoobjawową. W tym przypadku objawy występują tylko w błonie śluzowej jelita cienkiego i zwykle nie towarzyszą im cechy uznane za typowe dla postaci jawnej choroby trzewnej. Zdarza się, że pacjenci odczuwają ból brzucha, który może świadczyć o problemie związanym z układem trawiennym. Warto wiedzieć, że ta postać celiakii występuje aż 7 razy częściej niż pełnoobjawowa! Z uwagi na niecharakterystyczne dolegliwości jest ona trudna w diagnostyce. Podstawowe objawy kliniczne towarzyszące celiakii niemej to:
- Niedokrwistość o niewyjaśnionej przyczynie
- Bóle kości i stawów, wczesna osteoporoza
- Afty oraz zapalenia jamy ustnej
- Podwyższony poziom cholesterolu
- Nawykowe poronienia
- Problemy z płodnością
- Niedorozwój szkliwa zębowego
- Problemy skórne
- Zaburzenia neurologiczne, uporczywe bóle głowy
Celiakia ukryta – inaczej zwana jest również utajoną lub latentną. Ta postać choroby występuje wówczas, gdy we krwi pacjenta z prawidłowym obrazem klinicznym jelita stwierdza się obecność przeciwciał antyendomosjalnych (IgAEmA), które mogą świadczyć o zaniku kosmków w przyszłości.